Mit einem Abschlusstreffen endete am 23.-24.09.2025 in Berlin die erste Phase des Förderprogramms „Common Ground – Über Grenzen mitgestalten“ der Robert Bosch Stiftung.
Vertreter:innen aller acht geförderten Projekte sowie Partnerorganisationen aus verschiedenen Grenzregionen Deutschlands kamen zusammen, um drei Jahre Bürgerbeteiligung über Grenzen hinweg zu reflektieren und Zukunftsperspektiven zu diskutieren.
Im Mittelpunkt stand die Frage: Wie können die Bürgerinnen und Bürger in Grenzregionen ihre Lebenswirklichkeit stärker mitgestalten? Die Teilnehmenden betonten, dass die europäische Idee vor allem in den Regionen lebendig wird – dort, wo die Menschen tagtäglich über Grenzen hinweg leben, arbeiten und Beziehungen pflegen, jedoch politische Mitsprache meist nur im eigenen Land möglich ist.
„Gemeinsam stärker! Gemeinsame Krisenbewältigung in der deutsch-polnischen Grenzregion“ in der Euroregion Spree-Neiße-Bober
Als ein sehr gutes Beispiel wurde dabei erfreulicherweise unser Projekt „Gemeinsam stärker!“ eingeschätzt. Zusammen mit unseren Projektpartnern vom Landkreis Krosnienski und vom Landkreis Spree-Neiße organisierten wir in den vergangenen zwei Jahren fünf deutsch-polnische Bürgerdialoge mit über 400 Teilnehmenden. Zudem gründete sich ein paritätisch besetzter deutsch-polnischer Bürgerbeirat mit zehn ehrenamtlichen Mitgliedern. Dieses neue Format hat sich – ähnlich wie bspw. in der Region Saar-Moselle – als Schlüssel für eine nachhaltige Beteiligungskultur erwiesen.
In seiner Laudatio würdigte Martin Kremer, Generalkonsul in Breslau, das Engagement unserer Grenzregion: „Es entstand ein lebendiger Dialograum, der weit über das Thema Krisenkommunikation hinausging. In den Bereichen Bildung, Mobilität, Gesundheitsversorgung und Tourismus zeigten sich nicht nur gemeinsame Herausforderungen – sondern auch die große Bereitschaft der Bürger:innen, grenzübergreifend Lösungen zu entwickeln.“
Fortsetzung in der zweiten Phase
Zum Abschluss des Programms gab die Robert Bosch Stiftung bekannt, dass die Bürgerbeteiligung in vier Grenzregionen fortgesetzt wird. Unsere Euroregion konnte mit ihrem Projektvorschlag „Gemeinsam stärker 2.0“ die Jury überzeugen und wird ihre Arbeit mit beiden o.g. Partnerlandkreisen in den kommenden zwei Jahren intensivieren. Ein besonderer Fokus liegt künftig auf der systematischen Einbindung junger Menschen, die bestmöglich in die Bürgerdialoge und den Bürgerbeirat integriert werden sollen. Darüber hinaus werden wir prüfen, wie die grenzüberschreitende Bürgerbeteiligung institutionell verankert werden kann.
Gemeinsam für Zusammenhalt und Gestaltungswillen
Die Zielsetzung bleibt klar: Zusammenhalt stärken, Gestaltungswillen fördern und die Zusammenarbeit der Menschen über Grenzen hinweg sichtbar machen.
Mehr Informationen:
https://www.bosch-stiftung.de/.../common-ground-ueber...
https://euroregion-snb.de/Commonground
Spotkaniem podsumowującym, które odbyło się w dniach 23–24 września 2025 roku w Berlinie, zakończyła się pierwsza faza programu „Common Ground – Współtworzenie bez granic” Fundacji Roberta Boscha. Przedstawiciele wszystkich ośmiu projektów objętych wsparciem oraz organizacje partnerskie z różnych regionów przygranicznych Niemiec spotkali się, aby podsumować trzy lata transgranicznych działań partycypacyjnych oraz omówić perspektywy na przyszłość.
W centrum uwagi znalazło się pytanie: W jaki sposób mieszkańcy regionów przygranicznych mogą w większym stopniu kształtować swoją codzienność? Uczestnicy podkreślali, że idea europejska wypełnia się treścią przede wszystkim w regionach – tam, gdzie ludzie na co dzień żyją, pracują i utrzymują relacje transgraniczne, lecz partycypacja polityczna często możliwy jest tylko w granicach własnego państwa.
„Razem silniejsi! Wspólne zarządzanie kryzysowe na pograniczu polsko-niemieckim” w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr
Nasze przedsięwzięcie „Razem silniejsi!” zostało na tym tle ocenione jako szczególnie dobry przykład. Wraz z partnerami projektowymi – Powiatem Krośnieńskim oraz Powiatem Sprewa-Nysa – zorganizowaliśmy w ciągu ostatnich dwóch lat pięć polsko-niemieckich dialogów obywatelskich, w których udział wzięło ponad 400 osób. Powstała również parytetowa polsko-niemiecka Rada Obywatelska, złożona z dziesięciu członków działających społecznie. Nowa forma współpracy okazała się – podobnie jak np. w regionie Saary i Mozeli – kluczem do trwałej kultury partycypacyjnej.
W swoim przemówieniu konsul generalny Niemiec we Wrocławiu, Martin Kremer, podkreślił zaangażowanie naszego regionu przygranicznego: „Powstała przestrzeń żywego dialogu, która znacznie wykracza poza temat komunikacji kryzysowej. W obszarach takich jak edukacja, mobilność, opieka zdrowotna czy turystyka ujawniły się nie tylko wspólne wyzwania – lecz również duża gotowość obywateli do wspólnego poszukiwania rozwiązań ponad granicami.”
Kontynuacja działań w drugiej fazie programu
Na zakończenie programu Fundacja Roberta Boscha ogłosiła kontynuację działań partycypacyjnych w czterech regionach przygranicznych. Nasz projekt „Razem silniejsi 2.0” przekonał jury i będzie w ciągu najbliższych dwóch lat rozwijany wraz z dwoma wyżej wymienionymi powiatami partnerskimi. Szczególny nacisk położony zostanie na systematyczne zaangażowanie młodych osób, które mają zostać możliwie jak najlepiej włączone zarówno w dialogi obywatelskie, jak i w prace rady obywatelskiej. Ponadto przeanalizujemy, w jaki sposób transgraniczna partycypacja obywatelska może zostać trwale zinstytucjonalizowana.
Razem na rzecz spójności i wspólnego kształtowania przyszłości
Naszym celem pozostaje niezmiennie: wzmacnianie spójności, wspieranie woli działania oraz upowszechnianie współpracy ludzi ponad granicami.
Więcej informacji:
