Der 5. deutsch-polnische Bürgerdialog erreicht eine wichtige Zielmarke: Abschlussbericht zum grenzüberschreitenden Bürgerbeteiligungsverfahren wird an politische Entscheider übergeben! / 5. Polsko-Niemiecki Dialog Obywatelski: Raport z procesu partycypacji obywatelskiej przekazany przedstawicielom władz! 
Die Euroregion Spree-Neiße-Bober/Sprewa-Nysa-Bóbr ist eine von acht ausgewählten Grenzregionen im Förderprogramm „Common Ground – Über Grenzen mitgestalten“ der Robert Bosch Stiftung und lud am 01.04.2025 zur Abschlussveranstaltung des Projektes „Gemeinsam stärker! Gemeinsame Krisenbewältigung in der deutsch-polnischen Grenzregion“ ein. Insgesamt 100 Gäste kamen in die Alte Färberei nach Guben, um am 5. deutsch-polnischen Bürgerdialog teilzunehmen.
In seinem Grußwort unterstrich der Wojewode Marek Cebula, „wie wertvoll die Einbindung und der Dialog deutscher und polnischer Bürgerinnen und Bürger zu verschiedenen Problemlagen der Grenzregion ist. Es wurde nach den Meinungen, Erfahrungen und Ideen der Menschen gefragt, ein Prozess auf Augenhöhe gestaltet, der am Ende Politik und Verwaltung zum konkreten Handeln auffordert“.
Im Mittelpunkt der vorerst letzten Veranstaltung stand die Vorstellung der Wünsche der Bürgerinnen und Bürger rund um das gemeinsame Miteinander an der Grenze in den Themenbereichen
Gesundheit,
Bildung,
Öffentlicher Personennahverkehr
und Tourismus.
Die wichtigsten Forderungen und damit verbundene Lösungsansätze wurden in vier Paneldiskussionen präsentiert.
In den letzten 20 Monaten fanden 4 große Bürgerdialoge statt, in deren Rahmen ein intensiver Austausch zu Fragen wie:
Was bewegt die Menschen in unserer Grenzregion?
Wo kann die Zusammenarbeit verbessert werden?
Was fehlt (noch)? geführt wurde.
Inklusive der 5. Dialogveranstaltung nahmen daran insgesamt über 400 Personen teil!
Dazu sagte der Geschäftsführer der Euroregion, Carsten Jacob, dass der „tatsächliche Zuspruch und das eingebrachte Engagement alle Erwartungen bei weitem übertroffen hat und eindeutig belegt, dass – Deutschen wie Polen – die Grenzregion wirklich am Herzen liegt.“ Auch der stellvertretende Landrat des Landkreises Spree-Neiße, Olaf Lalk würdigte die deutsch-polnische Bürgerbeteiligung als „wirkliche Pionierarbeit“, welche die Möglichkeiten der Mitwirkung und Mitbestimmung im Rahmen der grenzüberschreitenden Zusammenarbeit auf ein neues Niveau gehoben hat.
Diese erfolgreiche Dialogarbeit profitierte dabei nicht nur von engagierten Bürgerinnen und Bürgern, sondern auch von regelmäßig anwesenden Vertretern verschiedener - mit der deutsch-polnischen Zusammenarbeit befassten - Institutionen und Nichtregierungsorganisationen.
„Unser Dank gilt daher explizit diesen aktiven Grenzbewohnern und den Prozessbegleitern!“ hob Czeslaw Fiedorowicz, der polnische Euroregionspräsident, hervor.
Um die Entwicklung bestmöglich zu flankieren, wurde erstmals ein deutsch-polnischer Bürgerbeirat gegründet, dessen Mitglieder ihre Arbeit auch weiterhin fortsetzen wollen. Bereits am 15.05.2025 treffen sie sich erneut, um die aktuelle Veranstaltung auszuwerten und neue Zielmarken festzulegen.
Der Bürgerbeteiligungsprozess wurde gemeinsam mit der Firma IKOME/ Steinbeis Mediation durchgeführt und die Ergebnisse in einem Abschlussbericht zusammengefasst, der am 01.04. unter anderem an den Wojewoden der Wojewodschaft Lubuskie, Marek Cebula, die stellvertretende polnische Bildungsministerin, Izabela Zietka, die brandenburgischen Landtagsabgeordneten, Nadine Graßmel und Julian Brüning sowie an den deutschen Generalkonsul, Martin Kremer übergeben wurde.
Die letztgenannte Person hatte zudem eine ganz besondere Überraschung im Gepäck und übergab stellvertretend für die Projektpartner an Czeslaw Fiedorowicz und Carsten Jacob eine sog. Dankurkunde von Dietmar Nietan, dem Koordinator für deutsch-polnische zwischengesellschaftliche und grenznahe Zusammenarbeit.
Weitere Informationen zum vorliegenden Projekt sowie der o.g. Abschlussbericht in beiden Sprachfassungen befinden sich unter dem nachfolgenden Link: https://euroregion-snb.de/common-ground.
Moderiert wurde die Veranstaltung von Sebastian Schiller.
Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr to jeden z ośmiu regionów granicznych, które otrzymały grant w ramach programu „Common Ground – Współtworzenie bez granic” Fundacji Roberta Boscha. Podsumowanie cyklu wydarzeń „Razem silniejsi! Wspólne przezwyciężanie kryzysów na polsko-niemieckim pograniczu“ odbyło się 1 kwietnia 2025 roku. Do Starej Farbiarni w Guben przybyło łącznie 100 osób, które wzięły udział w 5. Polsko-Niemieckim Dialogu Obywatelskim.
W powitaniu Wojewoda Marek Cebula podkreślił jak „cenna jest partycypacja i dialog mieszkańców Polski i Niemiec na temat wyzwań pogranicza. Mieszkańcy zostali zaproszeni do dzielenia się opiniami, doświadczeniami i pomysłami. Proces partycypacji oparty jest na zasadzie równości partnerów i ma skłonić polityków i urzędników administracji publicznej do podjęcia konkretnych działań”.
Głównym punktem finałowego dialogu obywatelskiego była prezentacja oczekiwań obywateli dotyczących kluczowych obszarów życia na pograniczu:
ochrony zdrowia,
edukacji,
transportu publicznego
oraz turystyki.
Najważniejsze postulaty i rekomendacje rozwiązań omówiono w czterech panelach dyskusyjnych.
Przez ostatnie 20 miesięcy odbyły się cztery duże dialogi obywatelskie, podczas których szukano odpowiedzi na pytania:
Jakie sprawy pogranicza są ważne dla mieszkańców?
W jakim obszarze należy poprawić współpracę?
Czego jeszcze brakuje na pograniczu?
W pięciu spotkaniach udział wzięło łącznie ponad 400 osób!
Dyrektor Euroregionu, Carsten Jacob, podkreślił, że „rzeczywiste zainteresowanie i zaangażowanie uczestników przerosło wszelkie oczekiwania i jednoznacznie pokazuje, że zarówno Niemcom, jak i Polakom los regionu przygranicznego leży naprawdę na sercu”.
Z kolei Wicestarosta powiatu Spree-Neiße, Olaf Lalk, określił polsko-niemiecki proces partycypacji obywatelskiej jako „pionierską pracę”, która wyniosła możliwość współudziału i współdecydowania w ramach współpracy transgranicznej na nowy poziom.
„Szczególne podziękowania kierujemy do aktywnych mieszkańców pogranicza oraz osób wspierających proces partycypacji!” – podkreślił Czesław Fiedorowicz, prezes Euroregionu po polskiej stronie.
Aby jak najlepiej wesprzeć proces, powołano pierwszą Polsko-Niemiecką Radę Obywatelską. Jej członkowie już zadeklarowali chęć kontynuacji prac. 15 maja 2025 roku odbędzie się kolejne posiedzenie, podczas którego członkowie Rady przeanalizują dotychczasowe działania i wyznaczą nowe cele.
Proces partycypacji obywatelskiej został zrealizowany we współpracy z firmą IKOME/Steinbeis Mediation, a jego wyniki podsumowano w końcowym raporcie, który 1 kwietnia został przekazany m.in. wojewodzie lubuskiemu Markowi Cebuli, wiceminister edukacji Izabeli Ziętce, posłom Landtagu Brandenburgii Nadine Graßmel i Julianowi Brüningowi oraz niemieckiemu konsulowi generalnemu Martinowi Kremerowi.
Ten ostatni przybył również z wyjątkową niespodzianką – w imieniu partnerów projektu wręczył Czesławowi Fiedorowiczowi i Carstenowi Jacobowi specjalny dyplom uznania od Dietmara Nietana, koordynatora ds. polsko-niemieckiej współpracy międzyspołecznej i przygranicznej.
Więcej informacji o projekcie oraz raport końcowy w obu wersjach językowych znajduje się na stronie: https://euroregion-snb.de/common-ground.
Wydarzenie poprowadził Sebastian Schiller.
